Obciążenia zastępcze łożysk skośnych w układach „X” i „O”

Łożyskowanie wałów obciążonych siłami osiowymi (skierowanymi wzdłuż osi wału) zazwyczaj jest przeprowadzane w ten sposób, że jedno łożysko (ustalające) przenosi te siły, natomiast drugie łożysko ma możliwość przemieszczania się w oprawie (łożysko pływające). Bliższe informacje na ten temat można znaleźć tutaj>.

W przypadku łożyskowania łożyskami skośnymi w układach „X” lub „O” siły osiowe przenoszone są przez łożyska z dwóch stron wału. Ponadto podczas obciążenia osiowego wału następuje dociskanie bieżni do elementów tocznych łożyska z jednej strony wału i luzowanie łożyska z drugiej strony wału. Z tego powodu konieczne jest zastosowanie pewnej siły napięcia wstępnego, która nawet pod pełnym obciążeniem osiowym uniemożliwi rozdzielenie elementów łożyska luzowanego.

Siła napięcia wstępnego w każdym łożysku wynosi:

gdzie:

P_Z – siła napięcia wstępnego łożyskowania,
P_P – siła obciążenia poprzecznego łożyska skośnego (reakcji prostopadłej do osi wału w podporze),
Y – współczynnik przeniesienia siły osiowej łożyska, dostępny w katalogu.

Dodatkowa siła napięcia wstępnego P_Z powoduje dodatkowe wzdłużne obciążenie łożysk. Całkowite obciążenie wzdłużne poszczególnych łożysk powinno być wyznaczone w zależności od panujących warunków obciążeń według poniższych zależności:

Przypadek obciążenia	Łożysko A	Łożysko B
oraz lub oraz
oraz
oraz lub oraz
oraz

Pw – siła obciążenia wzdłużnego wału,
P_P1, P_P2 – siły reakcji poprzecznych w łożyskach,
P_W1, P_W2 – wypadkowe siły wzdłużne w łożyskach,
Y₁, Y₂ – współczynniki przeniesienia sił osiowych łożysk.

Przykładowe układy „X” i „O” łożyskowań łożyskami skośnymi:

Układ „O”	Układ „X”